آيه اعتصام
منظور از آیه اعتصام آیه 103 سوره آل عمران است که می فرماید:
واژه شناسی
- اعْتَصِمُواْ
از ریشه «ع ص م» می باشد که در معنای منع کردن، جلوگیری و دفع، دوری کردن، پناه بردن به چیزی، چنگ زدن به کار می رود
- حَبْل
از ریشه «ح ب ل» و به معنای رِباط و رَسَن آمده است؛ یعنی ریسمانی طولانی و محکم که باآن شیئی را می بندند
- لاتفرقوا
فعل نهی از ریشه «ف ر ق» و به معنای افتراق، فاصله، جدایی و تشتّت بین دوشیئ است.
مصادیق حبل الله
با توجه به روایاتی که در منابع مختلف شیعه و اهل سنت وجود دارد منظور از حبل الله در این آیه شریفه قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد
- پیامبراکرم (ص) می فرمایند: «إنَّ هذَا القُرآنَ حَبلُ اللّهِ ، والنّورُ المُبينُ ، والشِّفاءُ النّافِعُ» پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين قرآن ريسمان خدا و نور روشن گر و درمانى سودبخش است
- امیرالمؤمنین علی (ع) می فرماید: «فَإِنَّهُ حَبْلُ اللهِ الْمَتِینُ و سَبَبُهُ الْأَمِین.»
- پیامبر (ص) در وصف امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند:«هُوَ حَبلُ اللّهِ المَتينُ ...» .
- امام باقر علیه السلام می فرماید: «آل محمد هم حبل الله الذی اُمرنا بالاعتصام به» منظور از حبل الله که خدا امر کرده به چنگ زدن به آن آل محمد هستند.
- امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه می فرمایند: «نحن الحبل.»
روشن است که بین این دو دسته روایت هیچ تعارضی وجود ندارد زیرا با توجه به حدیث ثقلین و حقیقت قرآن و اهل بیت یک حقیقت جدایی ناپذیر هستند. در حدیث معروف به ثقلین پیامبر (ص) می فرمایند:«:إنّي تارِكٌ فيكُمُ الثِّقلَينِ ، كِتابَ اللّهِ وأهلَ بَيتي ، وإنَّهُما لَن يَتَفَرَّقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الحَوضَ » من در ميان شما دو چيز گران بر جاى مى گذارم: كتاب خدا و اهل بيتم. اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند تا آن كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند.
پا نویس
- ↑ فراهیدی، العین، ۱/ ۳۱۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۲/ ۴۰۴ـ۴۰۷؛ طریحی، مجمع البحرین، ۶/ ۱۱۶٫
- ↑ فراهیدی، العین،۳/ ۲۳۶؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۱/ ۱۳۴؛ فیومی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر،۲/ ۱۱۹؛ زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس،۱۴/ ۱۳۲٫
- ↑ فراهیدی، العین، ۵/ ۱۴۷؛ فیومی، المصباح المنیر، ۲/ ۴۷۰٫
- ↑ المستدرك على الصحيحين : 1 / 741 / 2040 عن عبداللّه ؛ مجمع البيان : 1 / 85 عن عبداللّه بن مسعود ، جامع الأخبار : 114 / 200 .
- ↑ نهج البلاغة : الخطبة 176.
- ↑ الأمالي للصدوق : ص 264 ح 282 عن حذيفة بن اُسيد الغفاري
- ↑ تفسيرالعيّاشي : ج 1 ص 194 ح 123 و ص 102 ح 298 ، بحار الأنوار : ج 24 ص 85 ح 9؛
- ↑ أمالي الطوسيّ : 272 / 510 عن عمر بن راشد ، وراجع مجمع البيان : 2 / 805 ، ينابيع المودّة : 1 / 356 / 10
- ↑ المستدرك على الصحيحين : ج 3 ص 161 ح 4711 عن زيد بن أرقم .